Keuzes maken, opkomen voor de lokale belangen en investeren in de samenleving

[Tekst uitgesproken door fractievoorzitter Tom Zonneveld tijdens de Raadsvergadering van 3 juli 2025]

Vandaag, tijdens de Algemene Beschouwingen 2025, kijken we terug en vooruit. En ik zal ingaan op 3 thema’s: 
1. Keuzes durven maken: Problemen niet voor je uit schuiven, maar aanpakken!
2. Opkomen voor de lokale belangen: Beschermen van de rust, ruimte, natuur en het dorpse karakter.
3.Verantwoord investeren in de samenleving.

Thema 1: Keuzes durven maken

Het verschil tussen lokaal bestuur en het Rijk was zelden zo schrijnend zichtbaar als nu.

In Den Haag zijn ze inmiddels alweer bezig met de volgende verkiezingscampagne. Als het een beetje tegenzit, hebben we aan het eind van deze raadsperiode drie verschillende premiers gehad. In Zeewolde daarentegen hebben we een stabiel bestuur. We staan voor onze keuzes, we leveren, we investeren.

Terwijl in Den Haag grote dossiers blijven liggen — denk aan stikstof, woningbouw, netcongestie, de energietransitie — durft Zeewolde te kiezen. We investeren in onze samenleving: in de Pumptrackbaan, de skatebaan, het vernieuwde gemeentehuis mét bibliotheek, in natuur, in een maatschappelijk centrum, in onze scholen en in woningbouw. We pakken problemen aan in plaats van ze vooruit te schuiven. Dáár maken we het verschil.

Den Haag heeft een bezuiniging op het gemeentefonds doorgevoerd vanaf 2026. Dus krijgen gemeenten vanaf 2026 minder geld, maar moeten ze wel meer taken uitvoeren. Leefbaar Zeewolde vindt dit onacceptabel; de regering in Den Haag krijgt het geld van die bezuiniging en kiepert de gevolgen van die bezuiniging over de schutting bij de gemeenten.

Wat ons betreft is dit een probleem dat Den Haag moet oplossen. Maar als zij het niet doen, zullen wij het lef moeten tonen om opnieuw verantwoorde keuzes te maken. Leefbaar Zeewolde zal er alles aan doen om te voorkomen dat deze bezuiniging van het kabinet op alle gemeenten, merkbare gevolgen heeft voor de inwoners:

Ten eerste door te blijven eisen dat er voldoende geld komt van het kabinet voor het uitvoeren van onze taken. Desnoods gaat de gemeente Zeewolde, samen met andere gemeenten, naar de rechter om een rechtzaak tegen het kabinet te beginnen voor voldoende geld.

Ten tweede mogen we tijdelijk geld uit de spaarpot van de gemeente gebruiken om het tekort op de begroting enigszins op te vangen. Daar maken we maximaal gebruik van door 20 miljoen euro te reserveren van de gemeentelijke spaarrekening. Mede dankzij het financieel verantwoorde beleid van Leefbaar Zeewolde, hebben we een goedgevulde gemeentelijke spaarrekening.

Ten derde gaan we strakker en realistischer begroten. Door slim te investeren in de samenleving proberen we de structurele kosten lager te maken. En we kijken of we geld kunnen besparen door efficiënter te werken. Bijvoorbeeld doordat we door de samenwerking met Harderwijk en Ermelo beter in staat zijn om taken tegen lagere kosten uit te voeren.

Gelukkig is de Meicirculaire, die we vorige week gehad hebben, positief. We zijn blij dat het Rijk de boodschap verstaan heeft. Het is wel zorgelijk dat het Rijk daar jaren over gedaan heeft en er dus kostbare tijd aan talloze overleggen is opgegaan. Tijd die best nuttiger besteed had kunnen worden. Voor de toekomst op langere termijn (dus na 2030) is nog onzeker of de aanpassingen stand zullen houden. Er blijft met name in jeugdzorg en sociaal domein de komende jaren nog veel veranderen.

Het begrotingstekort is volgens de nieuwste update in 2026 met ruim 3 miljoen euro gedaald en is nog ‘slechts’ 8 ton. Voor de jaren daarna is het tekort ook flink gedaald van rond de 5 miljoen euro naar rond de 2 miljoen. Andere gemeentes zullen waarschijnlijk nog steeds fors moeten bezuinigen. Onder andere door het financieel verantwoorde beleid van Leefbaar Zeewolde, is het financiele Ravijn voor Zeewolde inmiddels gelukkig een financiele drempel geworden. Bij de begroting eind van dit jaar kunnen we er hopelijk een strak geasfalteerde weg van maken. Dus een sluitende begroting, zonder dat de inwoners de gevolgen van bezuinigingen gaan merken.

Thema 2: Opkomen voor de lokale belangen

Het grootste project in de geschiedenis van Zeewolde staat op het punt zich aan ons op te dringen: een megakazerne aan de Spiekweg, mogelijk aangevuld met F-35’s op Lelystad Airport. En als het aan de provincie Flevoland en de gemeente Lelystad ligt, komt daar ook nog commerciele luchtvaart bij. Wat Leefbaar Zeewolde betreft is deze opstelling van de provincie en de gemeente Lelystad onacceptabel: Als er F35’s komen op Lelystad Airport, dan komt er absoluut geen commerciele luchtvaart bij.

De mogelijke komst van deze megakazerne is de grootste ontwikkeling uit de geschiedenis van Zeewolde. Opvallend is dat er partijen in onze raad zijn die geen mening over de Megakazerne hebben. Dat mag natuurlijk, maar hoe hou je dan vol dat je de volksvertegenwoordiger bent en opkomt voor de belangen van Zeewolde? Blijkbaar vinden die partijen het prima dat dan Den Haag beslist over wat hier binnen gemeentegrenzen gebeurd. Tja, of je als inwoner daar je stem aan wilt geven, is de vraag.

De lokale partij Leefbaar Zeewolde doet en durft wel op te komen voor de lokale belangen en Wij hebben wel een mening: Wij zijn tegen de voorkeurslocatie aan de Spiekweg.

Want:

• Het plan is in strijd met de kernwaarden van Zeewolde: rust, ruimte en groen. Het plan past ook niet in de omgevingsvisie van het gebied rondom de Spiekweg. Die is bedoeld voor natuur, landbouw en recreatie. Zo investeren sinds halverwege de jaren ‘90, 10 gemeenten waaronder Zeewolde en 2 provincies in de ontwikkeling van het randmeren gebied. De ruimte om dit randmeren gebieden heen wordt voornamelijk ingericht voor toeristische en recreatieve activiteiten. Tientallen miljoenen zijn geïnvesteerd en de ontwikkeling van het gebied begint zijn vruchten af te werpen. De kazerne hoort daar niet in thuis en verstoort deze ontwikkeling in ernstige mate.
• Het leidt tot overbelasting van de infrastructuur. De route via de Nijkerkerbrug zit nu al overvol. Met een kazerne van 7000 militairen erbij, loopt het helemaal vast. Dat zal ertoe lijden, blijkt uit de verkeersberekeningen, dat ook de Spiekweg richting Zeewolde helemaal vast zal gaan lopen. De modellen laten zien dat er dan ruim 6000(!) verkeersbewegingen per dag bij komen op de route van de megakazerne naar de dorpskern Zeewolde.
• Maar, stelde Defensie ons gerust, een groot deel van de militairen, 1/3 tot de helft, zal in de omgeving gaan wonen. Dat betekent dus dat er een flinke hoeveelheid militairen met hun gezinnen in Zeewolde zullen gaan wonen! Dat gooit de woningmarkt van Zeewolde helemaal op slot! Dan wordt het helemaal onmogelijk voor Zeewoldenaren om hier een woning te vinden.
• Het betekent het verlies van vruchtbare landbouwgrond – de basis van onze lokale economie. En het zorgt voor onzekerheid bij boeren en inwoners, die al jaren in het ongewisse worden gelaten door Defensie.
• Het tast onze natuur en biodiversiteit Een behoorlijke hoeveelheid natuur zal grotendeels moeten verdwijnen.
• Het is disproportioneel voor een dorp als het onze. Het is ook moeilijk te bevatten hoe groot deze locatie daadwerkelijk is. Ter illustratie: een rondje lopen of fietsen om de voorkeurslocatie Spiekweg is 12,3 km. Een rondje om de gehele dorpskern Zeewolde is 13,8 km. Dat is bijna even groot! Op een andere manier uitgelegd: de voorkeurslocatie Spiekweg is net zo groot als alle gebouwen in heel Zeewolde bij elkaar!

Maar waarom wil Defensie dan wel graag een Megakazerne bij de Spiekweg? Daarvoor hebben ze 3 belangrijke argumenten:

• Het eerste argument van Defensie: Het gaat minder ten kostte van landbouwgrond. Een drogredenering, want dat komt alleen omdat het ten kostte gaat van veel natuur. Met deze manier van redeneren, zou je de megakazerne beter in de Stille Kern kunnen bouwen, want dan gaat het helemaal niet ten kostte van landbouwgrond. Bovendien wordt in dit argument niet meegenomen dat in het alternatief, Oosterwold, het niet ten kostte gaat van landbouwgrond, omdat daar op termijn een woonwijk komt.
• Het tweede argument van Defensie: Het is goedkoper dan Oosterwold, omdat het Rijk al veel grond bezit aan de Spiekweg. Voor Leefbaar Zeewolde is dit echt een onzin argument; Voor zo’n grote ontwikkeling, met zo’n grote impact voor zo’n enorm bedrag, maken die extra kosten voor de aankoop van grond nauwelijks een verschil. Zeker nu de uitgaven aan Defensie naar 5% van het BBP gaan, hoeft Defensie zich om geld geen zorgen te maken. Dat argument moet dus niet meegenomen worden in de afweging voor de locatiekeuze van de megakazerne.
• Het derde argument van Defensie: Als gekozen wordt voor de locatie Oosterwold, ligt Lelystad Airport in de weg. Moet je nagaan wat voor een overlast Lelystad Airport gaat geven, als Defensie zelf de verwachtte overlast gebruikt om niet te kiezen voor de locatie Oosterwold.

Kortom, Leefbaar Zeewolde begrijpt dat Defensie wil en gaat uitbreiden, maar de locatie Spiekweg is daar niet geschikt voor.

Tegen alle belanghebbenden zeggen we: laat vóór 9 juli a.s. weten wat je van de komst van een megakazerne aan de Spiekweg vindt. Vul een zienswijze in. Laat je horen: voor onze natuur, voor onze rust, voor Zeewolde. Samen houden we Zeewolde leefbaar.

Tegen Defensie zeggen we: Kijk voorbij je eigen plannen en neem de lokale zorgen serieus! Direct betrokkenen, inwoners, gemeente en de boeren, hebben namelijk beter zicht op de knelpunten voor de omgeving. Tot nu toe lijkt Defensie deze lokale inbreng simpelweg naast zich neer te leggen en blind door te denderen richting de Spiekweg. Wij vinden dit niet te verdedigen. Een project van deze omvang, met zulke verstrekkende gevolgen voor mens en omgeving, vraagt om maximale openheid en een serieuze dialoog met de gemeenschap.

Ik zei al eerder dat het opvallend is dat meerdere partijen in deze raad ‘geen mening’ hebben over de loactiekeuze van de megakazerne aan de Spiekweg en deze keuze gewoon lijken te slikken. Toch is de houding van deze partijen niet verrassend. Zij lijken de mogelijke komst van de kazerne en de 7000 militairen naar Zeewolde vooral te zien als een kans voor heel veel woningbouw, en dan het liefst in de bossen. De langgekoesterde wens van alle oppositiepartijen om de bossen te kappen om er woningen te bouwen, krijgt in hun ogen een extra argument erbij als de komst van de kazerne aan de Spiekweg doorgaat. Daarmee zetten zij de kernwaarden en het dorpse karakter van Zeewolde bij het grofvuil.

Als het demissionaire kabinet in december een besluit neemt over de definitieve locatiekeuze voor de megakazerne, zal de aanval op onze bossen opnieuw geopend worden door deze 4 partijen.

Thema 3: Investeren in de samenleving

Sommige partijen willen de spaarrekening van de gemeente helemaal leegtrekken door dure nieuwbouw te doen. Dat zou onverantwoord zijn; De spaarpot van de gemeente moet wel goed gevuld blijven voor de toekomst.

Het andere uiterste is om de gemeentelijke spaarrekening alleen maar groter te maken door meer en meer geld op te potten. Wij stellen dan een wedervraag: Wat heb je aan een overvolle spaarpot als de voorzieningen in je dorp verdwijnen?

Wij kiezen voor een koers daartussenin: verstandig investeren. De spaarpot van de gemeente blijft goed gevuld met ongeveer 55 miljoen, ook na alle investeringen in de samenleving. Het is net als bij het isoleren van je woning. Nu investeren van je spaargeld betekent straks besparen op je energiekosten en sterker staan.

Zo investeren we in:

• Verbouw van Open Haven tot een maatschappelijk centrum: een laagdrempelige plek waar zorg, hulp, vrijwilligerswerk en ontmoetingen samenkomen. Eén ingang, één loket, zodat hulp zoeken en vragen stellen zo laagdrempelig mogelijk wordt. Maar ook een plek waar de verenigingen en organisaties een plek krijgen om zo ons rijke verenigingsleven te ondersteunen.
• Pumptrackbaan en skatebaan: De pumptrackbaan is vorig jaar al geopend en de vernieuwde skatebaan anderhalve maanden geleden. Beiden een enorm succes!
• Natuur en de toegankelijkheid en aantrekkelijkheid ervan: Dat doen we door de toegang te verbeteren van het G-gebied door de ingangen en paden te verbeteren. En aantrekkelijker maken van het G-gebied door een aantal voorzieningen toe te voegen. En de natuur verbeteren door de vijvers op het Gronddepot terug te brengen. Het doel: de biodiversiteit herstellen en de aantrekkelijkheid van de gebieden te verhogen.
• Gemeentehuis en bibliotheek: Het wordt een levendige, uitnodigende plek waar inwoners terecht kunnen voor hulp, ontmoeting, studie of participatie. De bibliotheek krijgt een nieuw thuis, en het gemeentehuis wordt meer een ‘Huis van Zeewolde’.
• Stranden en water: De inrichting van het Lanterstrand is bijna klaar. Ook het plaatsen van de pompen om de waterkwaliteit te verbeteren gebeurd als het goed is deze maand. Daar zijn we heel tevreden mee. Ook de voorbereidingen voor een kitesurfplek zijn nog steeds bezig. De gemeente heeft hiervoor een omgevingsvergunning ingediend bij de provincie. We wachten de reactie van de provincie af.
• Onderwijs: We investeren in de schoolgebouwen, zodat onze kinderen en jongeren een fijne plek hebben om te leren, spelen en ontwikkelen.
• Woningbouw: We liggen op koers voor de beloofde 1.000 woningen.

In september bespreken we de marsroute woningbouw. Daar hebben we genoeg te bespreken. Leefbaar Zeewolde heeft daarbij een aantal uitgangspunten:

• We blijven kiezen voor een evenwichtige en organische opbouw van de wijken.
• We stapelen geen stenen, maar we bouwen een samenleving.
• Wat Leefbaar Zeewolde betreft bouwen we niet in het bos, maar op de A-locatie.
• Waar mogelijk kunnen we doorstroom stimuleren. In oktober bespreken we het Rekenkamer rapport daarover.
• Betaalbare startersprojecten moeten vooral voor onze jongeren zijn. Zij zijn immers geworteld in Zeewolde.
• De komst van een megakazerne mag er niet voor zorgen dat het voor Zeewoldenaren nog moeilijker wordt om hier een woning te vinden.

De belangrijke kanttekening daarbij is wel dat Zeewolde niet het landelijke woningtekort gaat oplossen. Wij kunnen daar slechts een klein aandeel in leveren.

De toekomst vraagt om visie waar we daarna verder gaan bouwen. Er zitten namelijk grenzen aan de omvang van de huidige dorpskern van Zeewolde. We gaan, wat Leefbaar Zeewolde betreft, niet oneindig doorbouwen in de huidige kern. We willen namelijk het dorpse karakter behouden. En bovendien is bijvoorbeeld het Centrum van Zeewolde daar helemaal niet voor ontworpen en op ingericht.

Dan is een tweede kern bij bijvoorbeeld Oosterwold veel logischer. Maar dat moet een doordachte en evenwichtige ontwikkeling zijn. Geen haastige Vinexwijken zonder voorzieningen. Uitgangspunt voor Leefbaar Zeewolde blijft: We stapelen geen stenen, maar we bouwen een samenleving.

Jongeren en leefbaarheid

We willen als Leefbaar Zeewolde blijven investeren in de samenleving van Zeewolde. Daar doen we vandaag 2 concrete voorstellen voor:

Het eerste voorstel gaat over een investering in onze speeltuinen. Het huidige speelplekkenbeleid is namelijk inmiddels ruim 10 jaar oud. In de tussentijd is Zeewolde veranderd: Er zijn nieuwe wijken bij gekomen. De demografische samenstelling van Zeewolde is veranderd. En er zijn nieuwe of vernieuwde voorzieningen bij gekomen, zoals de pumptrackbaan en de skatebaan. Dat vraagt om een actualisering van het speelruimtebeleid.

[Dictum]

Het tweede voorstel gaat over een investering in onze jongeren. We maken ons zorgen over de activiteiten voor jongeren in Zeewolde:

• De Groene Schuur krijgt het, ondanks ondersteuning van onder andere de gemeente, niet structureel rond en gaat de stekker eruit trekken.
• Bij Straathoekwerk is er wederom een personeelswisseling geweest. Dat moet geen gevolgen krijgen voor de continuïteit.
• Het jongerenwerk krijgt straks deels een plek in Open Haven, maar niet alle activiteiten van het jongerenwerk zijn geschikt om in Open Haven plaats te laten vinden. Dat moet goed geregeld worden.

Daarom heeft onze fractie, samen met de CU, een motie geschreven: 1 ontmoetingsplek voor jongeren in de Basement:

Een leefbaar Zeewolde is een dorp waar iedere generatie telt. Dus óók de jongste generatie.

Veiligheid

Ook op het gebied van veiligheid moeten we blijven investeren in de samenleving. Daar doen we vandaag 1 concreet voorstel voor. Op de raad op straat in het buitengebied werd ons de impact van de georganiseerde criminaliteit in het buitengebied wel duidelijk. En dat dit een taai probleem is om aan te pakken. De burgemeester heeft de raad een memo gestuurd wat de gemeente kan doen voor het verbeteren van de veiligheid in het buitengebied en wat hij daarvoor nodig heeft. Met deze motie stellen we de financiele middelen beschikbaar om te doen.

[Dictum]

Tot slot: verantwoordelijkheid nemen

Voorzitter, ik sluit af met de woorden van Kim Putters, voorzitter van de Sociaal Economische Raad, die hij schreef in zijn eindverslag als informateur voor het inmiddels demissionaire Kabinet Schoof:

“Nederland heeft baat bij een stabiele meerderheidsregering die meerjarig beleid kan voeren.” (29 mei 2025)

Die stabiliteit hebben we in Zeewolde. En dat is niet vanzelfsprekend.

Leefbaar Zeewolde is al meer dan 25 jaar die stabiele factor. Door te durven kiezen, door te kiezen voor het belang van Zeewolde en door verantwoord te investeren in de samenleving. We zijn begonnen als actiegroep tegen ongebreidelde groei. We zijn uitgegroeid tot een partij die zich verantwoordelijk weet voor het héle dorp. Van jong tot oud. Van dorpskern tot buitengebied.

Wij durven te kiezen. Wij komen op voor Zeewolde. Wij investeren in de samenleving.
Vandaag. Morgen. En in de toekomst. Dank u wel.